Διαβάζω σε αυτό το άρθρο της εφημερίδας La Repubblica (άρθρο στα ιταλικά) ότι η εφημερίδα σήμερα κυκλοφορεί με δώρο έναν οδηγό 360 σελίδων για το Second Life. Για όσους δεν το γνωρίζετε, το Second Life είναι ο μεγαλύτερος εικονικός κόσμος (metaverse) στο Internet, με πάνω από 7 εκατομμύρια εγγεγραμμένους χρήστες. Έχει ξεφύγει προ πολλού από τον χαρακτηρισμό “video game”, καθώς πλέον αποτελεί έναν εικονικό καθρέφτη της κοινωνίας. Για παράδειγμα, υπάρχουν άνθρωποι που κερδίζουν το εισόδημά τους μέσω του Second Life, οργανώνονται εικονικές καμπάνιες για την προστασία του περιβάλλοντος, ακόμα και πολιτικοί επιλέγουν να ανοίξουν τα γραφεία τους εκεί!
Το θέμα όμως του post δεν είναι το Second Life αλλά η αντιμετώπιση του Internet από τα παραδοσιακά media στην Ελλάδα. Διαβάζοντας ότι η La Reppublica δίνει δώρο ένα βιβλίο για το Second Life, σκέφτηκα “υπάρχει περίπτωση να έβλεπα κάτι τέτοιο στην Ελλάδα?” Μάλλον όχι, ήταν η απάντηση που έδωσα. Ένα άλλο ερώτημα βέβαια θα ήταν:”Γιατί να κυκλοφορήσει μια εφημερίδα με τέτοιο ένθετο? Ποιος ενδιαφέρεται στην Ελλάδα για το Second Life?” Ελάχιστοι πιθανότατα, όμως το πραγματικό ερώτημα είναι τι κάνουν τα ελληνικά ΜΜΕ για να ενημερώσουν και να εκπαιδεύσουν τους πολίτες σχετικά με τις νέες τεχνολογίες και το τι υπάρχει εκεί έξω.
Για παράδειγμα, το τελευταίο σχετικό με το Internet άρθρο που διάβασα στον ελληνικό Τύπο ήταν αυτό, το οποίο δημοσιεύτηκε στο φύλλο της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας στις 3 Ιουνίου 2007. Το συγκεκριμένο άρθρο αφορούσε το κάλεσμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τη Google, σχετικά με τη συμπεριφορά της τελευταίας ως προς τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών. Αν ήμουν ένας άπειρος χρήστης του Διαδικτύου (ή ακόμα χειρότερα αν δεν ήμουν χρήστης), θα είχα τρομάξει από τις πρακτικές της ”μοχθηρής” Google που αποθηκεύει τα προσωπικά μου δεδομένα και γνωρίζει τα πάντα για μένα.
Η εικόνα που περνάει το άρθρο για τη Google είναι αυτή της ανεύθυνης και ”κακιάς” εταιρίας που μας παρακολουθεί και συλλέγει πληροφορίες ανεξέλεγκτα. Η αλήθεια όμως είναι ότι οι πληροφορίες που συλλέγει η Google είναι είτε τεχνικές (IP address, λειτουργικό σύστημα, ώρα σύνδεσης) είτε σχετικές με τις αναζητήσεις του κάθε χρήστη έτσι ώστε να μπορεί να του σερβίρει πιο συναφείς διαφημίσεις. Η στοχευμένη διαφήμιση είναι ο λόγος παρακράτησης αυτών των δεδομένων, και όχι κάποιος απώτερος ”σκοτεινός” σκοπός, όπως αρέσκονται να πιστεύουν οι διάφοροι συνωμοσιολόγοι. Εξάλλου η στόχευση γίνεται ανώνυμα, βάσει των ενδιαφερόντων του χρήστη όπως αυτά αποτυπώνονται από τις αναζητήσεις του και το περιεχόμενο των ιστοσελίδων που επισκέπτεται.
Στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας συμπεριλαμβανόταν και ένα πινακάκι με διάφορες υπηρεσίες της Google και τα προσωπικά δεδομένα που συλλέγει η εταιρία από την κάθε υπηρεσία. Εκεί υπήρχε παραπληροφόρηση στο έπακρο, που σε κάποια σημεία άγγιζε τα όρια του γελοίου. Μάθαμε λοιπόν ότι μέσω του YouTube και του Picasa η Google έχει πρόσβαση σε προσωπικά video και φωτογραφίες του χρήστη (και μαζί με τη Google άλλα μερικά δισεκατομμύρια χρηστών του Διαδικτύου, αλλά αυτό δεν το λέμε). Μέσω του GMail η εταιρία έχει κατάλογο της αλληλογραφίας μας (όπως συμβαίνει και με κάθε άλλο πάροχο υπηρεσιών email άλλωστε). Μάθαμε ακόμα ότι μέσω του Orkut η Google γνωρίζει το όνομα, τη διεύθυνση και την οικογενειακή μας κατάσταση. Ούτε λέξη για το γεγονός ότι το Orkut είναι social network, ότι ο κάθε χρήστης βάζει στη σελίδα του ό,τι δεδομένα θέλει αυτός, ότι τα προφίλ των χρηστών είναι προσβάσιμα από οποιονδήποτε και όχι μόνο από τη Google, ή ότι το online social networking είναι ένα από τα μεγαλύτερα trends παγκοσμίως! Το καλύτερο σας το φύλαξα για το τέλος: σε περίπτωση που δεν το γνωρίζατε, μέσω του Google Calendar η Google μαθαίνει το ”πρόγραμμα ζωής και εργασίας” των χρηστών. Ναι, είναι πολύ σημαντικό για τη Google να ξέρει ότι στις 6 έχω ραντεβού στον οδοντίατρο!
Πολύ ωραίο το θέμα σου και πολύ επίκαιρο, παρόλο που οι φόβοι για το τι μπορεί να κάνει το google, (όπως λες κι εσύ δεν ξέρω γιατί μόνο ειδικά το google) επανέρχονται από καιρό σε καιρό. Συμφωνώ μαζί σου ότι σε κάποια θέματα αντιδρούμε υστερικά, ειδικά οι Έλληνες είμαστε γνωστοί για την παράνοιά μας… ότι όλοι μας την έχουν στημένη κλπ.
Υπάρχει όμως και η άλλη όψη του νομίσματος. Σε άρθρο εφημερίδας διάβασα για το Google δηλώσεις του διευθυντή του, Έρικ Σμιντ σχετικά με το πώς σκοπεύει να οργανώσει και να ελέγχει τον όγκο των πληροφοριών που έχει στη διάθεσή της η εταιρία.
Η απάντησή του ήταν η εξής: «Στόχος μας είναι να δώσουμε τη δυνατότητα στους χρήστες του Google να μπορούν να θέτουν ερωτήματα επιπέδου “Τι να κάνω αύριο” ή “Ποια δουλειά να προτιμήσω;”».
Και το θέμα προχωράει κι άλλο:
“Το Google προχώρησε στην επένδυση 3 εκατομμυρίων ευρώ σε μεγάλη εταιρεία γενετικής. Ο συνδυασμός της γενετικής με τη δύναμη του παγκόσμιου ιστού μπορεί να αποδειχθεί, λένε οι κινδυνολόγοι, ένα ισχυρό εργαλείο στη μάχη για την καλύτερη κατανόηση της συμπεριφοράς κάποιου «ανυποψίαστου» χρήστη.”
Αν συνδυάσουμε το παραπάνω με τη ραγδαία αυξανόμενη δύναμη των social media, όπως η πληροφορία που κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ ότι το 1/4 των διευθυντών Human Resources έχουν απορρίψει αιτήσεις υποψηφίων βάσει πληροφοριών που βρήκαν online (όπως φωτό του πάρτυ αποφοίτησης με πολύ αλκοόλ και άλλα) τότε ίσως έχουμε κάποιους λόγους να κάνουμε διάφορες σκέψεις. Όχι όμως και να υιοθετούμε κινδυνολογίες…
Στρατή όσοι ασχολούμαστε με το χώρο ξέρουμε ότι η Google μόνο άγια δεν είναι (όπως και η Yahoo! και πολλές άλλες εταιρίες του Διαδικτύου). Άλλωστε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είναι χαζή που ζήτησε εξηγήσεις και έκανε συστάσεις.
Το post όμως ήθελε να καυτηριάσει τη στάση των ελληνικών ΜΜΕ, που δίνουν έμφαση στο πόσο ασφαλείς είναι οι συναλλαγές, τι προσωπικά δεδομένα φυλάσσονται από τα sites και ό,τι άλλο αρνητικό μπορούν να βρουν, αποσιωπώντας τις αναρίθμητες επιλογές, καινοτομίες και διευκολύνσεις που προσφέρει το Internet.
Με άλλα λόγια, το αν η Google σκοπεύει να κυριεύσει τον κόσμο, να γνωρίζει το DNA μας και να δίνει λύσεις στα προσωπικά μας προβλήματα, είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα. Αλλά όπως λες κι εσύ, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει κινδυνολογία και να μας περνάνε ότι υπάρχει ένας Μεγάλος Αδελφός που καταγράφει τα στοιχεία μας (τα οποία εμείς οι ίδιοι έχουμε βάλει σε κοινή θέα άλλωστε).
Ρε παιδιά οκ τα όσα γράφεται όμως ξέρετε τι με προβληματίζει…, ότι γίνεται λόγος μόνο όταν τα ΜΜΕ έχουν μείνει μέρες πάνω από το θέμα. Δηλαδή καθόμουνα χθες και έβλεπα τv και με προβλημάτισαν βαθιά οι συνεχόμενες διαφημίσεις με σλόγκαν ¨SOS¨ ¨σώστε τον πλανήτη¨ κτλ κτλ. Με ενοχλεί το γεγονός του ότι κάθομαι και τα γράφω αυτά αφού έχουν γίνει όλα αυτά, στον πλανήτη μας και επίσης δεν μου αρέσει καθόλου η συνέχιση της ξεροκεφαλιάς του Έλληνα. Αν και τώρα που το σκέπτομαι έχουμε βελτιωθεί πάρα πολύ και ιδιαίτερα μετά τους Ολυμπιακούς! Mε ενοχλούν οι εβδομαδιαίες ειδήσεις που μας προβάλουν, την προηγούμενη εβδομάδα ήταν θέμα οι πυρκαγιές τώρα ο ¨πλανήτης μας ¨και την επόμενη εβδομάδα θα είναι κάτι άλλο το οποίο θα μας απασχολήσει μόνο μια εβδομάδα και στην συνέχεια θα αφήσει τη θέση του στο θέμα της επόμενης κοκ………… μπορούμε όμως να δεχτούμε ότι ότι και να κάνουμε εμείς από μόνοι μας δεν θα γίνει τίποτα αν τα πραγματικά μεγάλα κεφάλια δεν κάνουν κάτι ουσιαστικό πχ καλυτέρα φίλτρα τα μεγάλα εργοστάσια ή απόσυρση παλιών και επίφοβων πετρελαιοφόρων. Όμως κατά προσωπική ταπεινή μου γνώμη δεν είναι οι πολίτες υπεύθυνοι όσο οι πολιτικοί και οι άνθρωποι με εξουσία. Δεν ξέρω αν αυτό το άρθρο επηρεάσει κάποιον από εσάς που θα το διαβάσετε η και αν σας επηρεάσει θα συνεχίσετε να σκέπτεστε έτσι μετά το πέρας μιας εβδομάδας. Κάπου παλαιότερα είχα διαβάσει ¨προστατέψατε τη γη γιατί δεν την κληρονομούμε στα παιδιά μας την δανειστήκαμε από αυτά!¨ προσωπικά δεν ανήκω σε κάποια πολιτική παράταξη και πραγματικά θα ήθελα να γνωρίζεται ότι είναι καλό να έχουμε προβληματισμούς τους οποίους μοιραζόμαστε μεταξύ μας όμως εμείς οι νέοι έχουμε την επιλογή να μην διαφθαρούμε σε τέτοιο βαθμό (όσο οι μεγάλοι) από τα χρήματα και να προσπαθήσουμε να σώσουμε τα απολεσθέντα, έστω τελευταία στιγμή (Έλληνες είμαστε)